شناخت انواع مختلفی از صورت‌های مالی در بورس باعث می‌شود تا بتوانید وضعیت یک شرکت را خیلی دقیق‌تر بررسی کنید. سهامی که در بازار سرمایه خریدوفروش می‌شوند متعلق به صنایعی هستند که در دوره‌های زمانی مختلف اطلاعاتی از برنامه‌های مالی خود تنظیم می‌کنند که بر آینده کاری آنها تاثیر زیادی می‌گذارد.
در مواقعی که به‌دنبال تحلیل بنیادی هستید، اهمیت استفاده از این اطلاعات بیشتر به چشم می‌آید. همین مسئله باعث شده تا ما در این مطلب از دیجی‌پی به بررسی انواعی از صورت‌حساب‌های شرکت‌ها بپردازیم و درباره اهمیت آنها در بورس بحث کنیم.
صورت‌های مالی؛ گزارش‌های دوره‌ای ارزشمند در بورس
شاید عده‌ای بپرسند که منظور از صورت‌های مالی در بورس چیست؟ معمولا تمامی شرکت‌های کوچک و بزرگی که در بازار سرمایه بخشی از سهام آنها معامله می‌شود، براساس فعالیت‌های اقتصادی خود باید گزارش‌های مالی را در دوره‌های زمانی مشخصی منتشر کنند.
این گزارش‌ها به‌عنوان صورت‌های مالی شناخته می‌شوند که براساس اصول حسابداری و در قالب خاصی آنها را تنظیم می‌کنند. اطلاعات ارزشمندی درخصوص جریان‌های مالی شرکت که در این اسناد ارائه می‌شود در شکل‌گیری بینش سرمایه‌گذاران نسبت به شرکت‌های فعال در بورس تاثیرگذار است.
آشنایی با صورت‌های مالی در بازار بورس
بررسی عملکرد مالی شرکت‌ها یکی از اقدام‌های ضروری برای سرمایه‌گذاران محسوب می‌شود که در هنگام تصمیم‌گیری درباره خرید، فروش یا نگهداری یک سهم نقشی اساسی را ایفا می‌کند. بر همین اساس شما بهتر است به‌منظور ارتقای دانش بنیادی خود، با انواعی از صورت‌های مالی آشنا شوید که به‌صورت زیر هستند.
ترازنامه از مهم‌ترین صورت‌های مالی در بورس
اطلاعاتی که در ترازنامه نشان داده می‌شود مربوط به دارایی‌ها، بدهی‌ها و سرمایه کل یک شرکت است که در یک دوره زمانی معین به‌صورت گزارشی جامع در معرض دید صاحبان سهام قرار می‌گیرد. این سند مبنایی برای سنجش عملکرد، میزان بازدهی، قابلیت سودآوری و جریان‌های نقدی در یک شرکت به شمار می‌رود.
پایه و اساس ترازنامه‌ها را فرمولی تشکیل می‌دهد که با جمع بدهی‌ها و سرمایه شرکت، دارایی‌های اصلی را به‌دست می‌آورد. در این سند مالی می‌توان به مشخصات مختلفی همچون منابع اقتصادی در دسترس، مقدار نقدینگی، ساختار مالی و توانایی بازپرداخت بدهی‌های هر شرکتی پی برد.
معرفی مشخصه‌های اصلی ترازنامه
هر ترازنامه از اجزای مشخصی تشکیل شده که باید نسبت به آنها آگاه شوید تا فهم گزارش برای‌تان آسان‌تر باشد و تحلیل درستی از صورت مالی به‌دست آورید. به‌طور کلی اقلام ذکرشده در ترازنامه عبارتند از:
- دارایی‌ها: به مجموعه‌ای از اموال یا منابع اقتصادی که در اختیار شرکت هستند، دارایی می‌گویند که در 2 گروه جاری و ثابت قرار می‌گیرند و ممکن است شامل زمین، ساختمان، وجه نقد، کالا یا دیگر حقوق مالی باشد. دارایی‌های جاری معمولا قدرت نقدشوندگی بالاتری نسبت به منابع ثابت دارند و به‌راحتی در چرخه عملیاتی شرکت وارد می‌شوند.
- بدهی‌ها: تعهداتی که شرکت در قبال بستانکاران خود دارد، در دسته بدهی قرار می‌گیرد که شامل 2 دسته جاری و بلندمدت است.
بدهی‌های جاری به‌طور معمول باید در دوره یک سال پرداخت شود که آن را از سبد دارایی‌های جاری شرکت تامین می‌کنند. ازسوی‌دیگر تعهدات بلندمدت نیازی به پرداخت در یک دوره مالی ندارد و سررسید آنها طولانی‌تری خواهد بود که شامل وام یا مزایای پایان خدمت کارکنان می‌شود.
صورت سود و زیان شرکت‌ها در بورس
چنانچه معیار اصلی شما برای انتخاب سهام یک شرکت در بورس، میزان سودآوری آن باشد باید در زمان مشاهده انواعی از صورت‌های مالی، به بررسی و تحلیل گزارش‌های مربوط به سود و زیان بپردازید.
بدون شک سهام شرکتی که در طول دوره مالی خود، سود بیشتری را به‌دست آورده ارزشمندتر است و باعث می‌شود تا سرمایه‌گذاران نسبت به خرید و حفظ آن میل و علاقه بیشتری نشان دهند.
در این گزارش می‌توانید اطلاعات مربوط به درآمدها و هزینه‌ها را ببینید و از آنها برای داشتن یک تحلیل عمیق و درست از بنیاد هر شرکت، کمک بگیرید. این سند معمولا به روش‌های زیر تنظیم می‌شود:
- تک مرحله‌ای: برای اجرای این روش در ابتدا درآمدها بررسی می‌شود سپس نگاهی به هزینه‌ها می‌کنیم تا با تفاضل بین آنها، سود یا زیان خالص شرکت به‌دست آید که بدون کسر مالیات است.
- 2 مرحله‌ای: برای این کار، مرحله اول مربوط به بررسی درآمدها و هزینه‌های عملیاتی است که باید آنها را از هم کم کنید، در گام بعدی سود و زیان مورد نظر از تفاضل هزینه‌ها و درآمدهای غیرعملیاتی محاسبه می‌شود تا در آخر با کم‌کردن نتایج هر 2 مرحله بتوان سود و زیان نهایی را تا قبل‌از کسر مالیات مشاهده کرد.
نکات مهم درباره صورت سود و زیان
هنگامی که می‌خواهید صورت سود و زیان را با استفاده از مولفه‌های اصلی اندازه‌گیری کنید و این اطلاعات مفید را برای بررسی ارزندگی سهام به‌کار ببرید، بهتر است چندین نکته را در نظر داشته باشید که عبارت است از:
- مهم‌ترین قسمت در این نوع صورت‌های مالی، سود و زیان ویژه است که در بخش پایانی آنها را به‌دست می‌آورید.
- نوع فعالیت یک شرکت در تعیین میزان سود و زیانش نقشی تاثیرگذار دارد، چراکه عملکرد برخی از واحدهای تولیدی با توجه به بازار فروش آنها به‌صورت فصلی است. مقدار درآمد یا هزینه‌های هر شرکتی در بازه‌های زمانی مختلف تغییر می‌کند که درصورت توجه به این نکته می‌توانید از نشان‌دادن رفتارهای هیجانی و احساسی در بازار سرمایه جلوگیری کنید.
- درخصوص شرکت‌های سرمایه‌گذاری نیز یک نکته مهم وجود دارد که مربوط به زمان محاسبه صورت مالی است که معمولا این کار را بعداز برگزاری مجمع عمومی انجام می‌دهند.
صورت جریان وجوه نقد در بازار بورس
به‌منظور معرفی انواعی از صورت‌های مالی پرکاربرد در بازار سرمایه، به یکی از گزارش‌های مهم می‌رسیم که اطلاعاتی درباره تغییرات ایجادشده در میزان وجوه نقد شرکت‌ها به شما ارائه می‌دهد.
بدون وجود نقدینگی لازم، ادامه فعالیت برای هر شرکتی سخت می‌شود و همین مسئله را می‌توان مهم‌ترین دلیل برای اهمیت بررسی صورت جریان وجوه نقد دانست. معمولا در این گزارش، نشانه‌هایی از حرکت پول‌های نقد ورودی یا خروجی از راه سرمایه‌گذاری، امور عملیاتی و تامین مالی قابل ردیابی است.
به‌طور کلی امور عملیاتی به فعالیت‌های اصلی شرکت برمی‌گردد و تامین مالی نیز شامل قرض‌گرفتن از واحدهای اعتباری، دریافت منابع یا بازپرداخت دیون است که اطلاعات آنها در کنار جریان وجوه نقدی مربوط به سرمایه‌گذاری، به شما کمک می‌کنند تا نتایجی به‌صورت زیر را شاهد باشید:
- سطح توانایی یک شرکت در پرداخت بدهی‌ها
- منشا اصلی منابع تامین مالی که ممکن است از داخل شرکت باشد یا خارج
- تعیین قابلیت یک شرکت فعال در بورس برای پرداخت سود به سهامداران
- میزان انعطاف‌پذیری مالی در شرکت و ارزیابی کیفیت درآمد آن
صورت سود و زیان جامع
مبنای اصلی برای شکل‌گیری این نوع از صورت‌های مالی این است که معمولا بخشی از درآمدها و هزینه‌ها را نمی‌توان به‌عنوان بخشی از صورت سود و زیان در هر دوره مالی در نظر گرفت، به همین خاطر تمامی آنها در گزارش جامعی درج می‌شوند.
برخی از مثال‌هایی که می‌توان در این مورد زد و امکان قرارگیری در دسته هزینه‌های عملیاتی شرکت را ندارند شامل سود تقسیمی بین سهامداران و تعدیل‌های سنواتی است که در واقع مربوط به ایجاد تغییرات در حقوق سهامداران می‌شود.
برای دسترسی به گزارش‌های جامع امکان استفاده از 2 راهکار مختلف وجود دارد که در اولین مورد، سود و زیان خالص هر دوره مالی را براساس صورت سود و زیان تعیین می‌کنند و در حالت دیگر، درآمدها و هزینه‌ها به تفکیک شناسایی می‌شود.
اهمیت به‌کارگیری صورت‌های مالی در بازار بورس
صورت‌های مالی متنوعی که توسط مدیران و حسابداران شرکت‌های تولیدی، سرمایه‌گذاری و خدماتی تنظیم می‌شود از جنبه‌های زیادی برای معامله‌گران بازار سرمایه اهمیت دارد که در زیر برخی از مهم‌ترین موارد را بررسی می‌کنیم:
- ارزیابی عملکرد: بدون شک دسترسی به اطلاعاتی در زمینه میزان سودآوردی یا زیان‌دهی یک شرکت تنها راه بررسی عملکرد آن خواهد بود، حال شما برای این کار چه اهرمی در دست دارید؟ پاسخ ساده است، گزارش‌های مالی قابلیت ارائه نمایی کلی از سود و زیان را دارند تا شما قادر به ارزیابی عملکرد شرکت‌ها باشید.
- بالابردن شفافیت مالی: مدیران در قبال سهامداران و افرادی که در تامین مالی برای شرکت نقش دارند، مسئول هستند و باید در طول دوره‌های مختلف گزارش کاری خود را برای بهبود شفافیت مالی در اختیار آنها قرار دهند. ازاین‌رو انواعی از گزارش‌های منتشرشده به فعالان حوزه بورس کمک می‌کتد تا از چگونگی مصرف منابع و نتایج حاصل آگاه شوند.
- امکان مقایسه بین شرکت‌ها: صنایع زیادی در بورس اوراق بهادار فعالیت می‌کنند که چندین شرکت زیرمجموعه دارند، زمانی که قصد داشته باشید که نحوه عملکرد واحدهای فعال در یک حوزه کاری را با هم مقایسه کنید و به وضعیت هرکدام پی ببرید، در اختیار داشتن صورت‌های مالی این امکان را برای شما فراهم می‌کند.
- ارزش‌گذاری شرکت: مزیت مهم دیگری که باید دررابطه‌با ارائه صورت‌های مالی مختلف در بورس بیان کرد، توانایی تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران برای تعیین ارزش یک شرکت است که متناسب با نسبت‌های درآمدی و میزان سود این کار انجام می‌شود.
جمع‌بندی
انواع صورت‌های مالی در بورس مورد استفاده قرار می‌گیرند که شرکت‌های عرضه‌کننده سهام موظف هستند تا گزارش دقیقی از آنها را در سامانه‌های مجاز منتشر کنند. با این کار سرمایه‌گذاران می‌توانند در پایان هر دوره، تصویری شفاف از وضعیت مالی شرکت داشته باشند و در زمان تصمیم‌گیری درباره سهام، از این اطلاعات نهایت بهره را ببرند.
به‌طور کلی صورت‌های مالی مورد استفاده در بازار سرمایه به‌معنای سندهای چاپ‌شده‌ای هستند که مولفه‌های مختلفی همچون درآمد، بدهی، هزینه‌های پرداختی، منابع اقتصادی، سود و زیان شرکت‌ها را به نمایش می‌گذارند که براساس اطلاعات دریافتی می‌توان آنها را در گروه‌های مختلفی قرار داد.
