در‌حال‌حاضر اکثر افراد به‌دنبال راهی برای افزایش کیفیت زندگی‌اشان هستند. در طی این مسیر ممکن است افراد با کمبود نقدینگی مواجه شوند و برای جبران به وام‌ها روی بیاورند. حالا فرض کنید شما وام گرفته‌اید و نتوانستید در موعد مقرر قسط آن را بپردازید. اگر بانک‌ها در هر‌بار عقب‌افتادن قسط وام‌گیرنده‌ها را ببخشند و جریمه نکنند، نظم سیستم بانک کاملا به‌هم می‌خورد.
بانک‌ها در زمان عقب‌افتادن پرداخت قسط وام‌گیرندگان را جریمه می‌کنند که نام آن دیرکرد بانک است. اما این دیرکرد چگونه محاسبه می‌شود؟ آیا هزینه زیادی باید بابت آن پرداخت کنیم؟ آیا در‌صورت افزایش مدت‌زمان پرداخت‌نکردن قسط، هزینه آن افزایش پیدا می‌کند؟ یا به‌نوعی دیگر جریمه می‌شویم؟
وجه التزام وام چیست؟
نام‌های دیگر دیرکرد وام، وجه التزام و جریمه دیرکرد است. افراد در طی پروسه وام‌گرفتن بارها این نام را می‌شنوند. در قراردادی که قبل‌از دریافت وام بین وام‌گیرنده و بانک امضا می‌شود نیز این واژه وجود دارد. زمانی که این قرارداد را تکمیل می‌کنید نوشته شده که در تاریخ مقرر باید اقدام به پرداخت قسط شود.
افراد موظف‌اند در یک زمان مشخص برای بازپرداخت پول اقدام کنند. وقتی شما از پرداخت قسط در تاریخ مقرر امتناع می‌کنید، علاوه‌بر اصل بدهی خود یعنی خود مبلغ قسط، باید بدهی ایجادشده را نیز بپردازید. ممکن است بگویید در کشور اسلامی این نوعی سودگیری است و به نزول شباهت زیادی دارد. چطور چنین قانونی را ثبت کرده‌اند؟
باید بدانید طبق قوانین شرعی و طبق همان چیزی که در اسلام محمدی و جامعه اسلامی رواج دارد، این دیرکرد وام یا جریمه دیرکرد یا همان وجه التزام به اصل بدهی و سود تسهیلات تعلق می‌گیرد و هیچ مخالفتی با دین ندارد.
لحظه‌ای تصور کنید. با توجه به بانک‌های متفاوت و تقاضای زیاد برای دریافت وام، اگر بانک‌ها بخواهند هر‌بار دیرکرد پرداخت را ببخشند چه اتفاقی میفتد؟ چه هرج‌‌ومرجی در سیستم بانکی به‌وجود می‌آید و نظم از بین می‌رود؟ اگر هر بار این دیرکرد بخشیده شود و سود ناشی از آن را دریافت نکنند، پولی برای متقاضیان وام جدید باقی می‌ماند؟
بعد‌از پذیرش جریمه بانک، سوال جدیدی که برای شما ایجاد می‌شود این است که دیرکرد وام با چه فرمولی محاسبه می‌شود؟ ما دقیقا باید چه مبلغی را به‌عنوان وام به بانک‌ها بپردازیم؟ نگران نباشید در ادامه مطلب فرمولی را در اختیار شما می‌گذاریم که بسیار راحت است و با یک حساب‌کردن ساده به جواب خود می‌رسید
این فرمول نه‌تنها برای وام‌ها بلکه برای تسهیلاتی که به‌صورت حضوری و فیزیکی پرداخت می‌شوند و وام‌های دیجیتال و تماما الکترونیک نیز صدق می‌کند، چون این نوع وام‌ها نیز مشمول وجه التزام و پرداخت جریمه هستند.
عواقب عدم پرداخت قسط
پرداخت نکردن اقساط وام عواقب زیادی به‌دنبال خود دارد و شخص وام‌گیرنده را درگیر مشکلات متعددی می‌کند. بانک‌ها برای اینکه فرد خاطی را نسبت به پرداخت به‌موقع اقساط ترغیب کنند او را جریمه خواهند کرد\
مبلغ جریمه‌ها نسبت به مبلغ کل زیاد نیست، اما باز هم مبلغ نهایی بازپرداخت شما را افزایش خواهد داد و این موضوع ممکن است باعث پرداخت سخت‌تر قسط شود. البته موضوع فقط به این‌جا ختم نخواهد شد و ماجرا ادامه دارد.
در‌صورتی‌که شما در طی گذشت روزها باز هم اقدام به پرداخت وام خود نکنید یا این پروسه را بارها تکرار کنید، بانک‌ها و موسسات مالی معمولا اطلاعات پرداخت اقساط شما را به موسسات اعتبارسنجی گزارش می‌دهند. حالا اگر همچنان پرداخت شما تاخیر داشته باشد در آینده امکان دارد در گرفتن وام‌های جدید یا استفاده از دیگر خدمات مالی برای شما مشکل ایجاد شود.
با پرداخت‌نکردن 2 یا چند وام اعتبار خود را از سیستم بانکی کاهش می‌دهید و این موضوع باعث می‌شود از گرفتن انواع وام‌ها، محروم شوید. البته فکر نکنید فقط اعتبار شما کاهش می‌یابد و دیگر اتفاقی نمیفتد. در نهایت اگر اقدام به بازپرداخت قسط خود نکنید، بانک امکان دارد اقدامات قانونی خود را آغاز کند و مصادره وثیقه یا اموال یا ارتباط با ضامن را انجام دهد.
اگر قسط وام پرداخت نشود چه می‌شود؟
فرقی ندارد وام شما چندماهه و با چه مقدار قسطی است. تحت هر شرایطی اگر بازپرداخت منظم و در زمان معین انجام نشود، بانک برای دریافت وجه خود به‌صورت‌های مختلف هشدار خواهد داد. در مرحله اول بانک بعد‌از گذشت چند روز از پول موجود در حساب شما آن را کسر می‌کند. اگر حساب شما خالی باشد، بانک سعی می‌کند ازطریق پیام یا تماس تلفنی موعد پرداخت را به شما یادآوری کند.
با گذشت زمان و اقدام نکردن شما (این زمان برای هر بانک متفاوت است) بانک با محاسبه وجه التزام، این مبلغ را به مبلغ اصلی قسط شما اضافه می‌کند. اگر در این مرحله باز هم هیچ اقدامی برای پرداخت وام انجام نشود، بانک ضمن تماس با ضامن اقدام به مسدود‌کردن وثیقه‌های او می‌کند یا وجه را مستقیما از حساب او کسر خواهد کرد. به‌علاوه نام شما به‌عنوان بدحساب بانکی به ثبت می‌رسد.
بهتر است بدانید که بانک‌ها روی پرداخت به‌موقع اقساط بسیار حساس هستند. اگر نام شما به‌عنوان بدحساب بانکی به ثبت برسد، در اقدامات بعدی شما برای دریافت وام، تقریبا هیچ بانکی حاضر به پرداخت وجه به شما نخواهد شد.
دیرکرد وام چگونه محاسبه می‌شود؟
در سیستم بانک کشور، وجه التزام بر‌اساس شورای پول و اعتبار تعیین می‌شود. اگر شما نتوانید در موعد مقرر قسط خود را واریز کنید، علاوه‌بر اصل قسط و سود مصوب بانک مرکزی که روی قسط لحاظ شده است و در اکثر مواقع حدود 18درصد در نظر گرفته می‌شود، باید حدود 6درصد دیگر به‌عنوان دیرکرد وام یا همان وجه التزام به سود اصلی بانک اضافه کنید.
این اصل بازپرداخت 6درصدی علاوه‌بر پول اصلی در تمام بانک‌ها اجرا می‌شود و برای محاسبه جریمه دیرکرد شما از همین قانون کمک می‌گیرند. در واقع اساس سیستم بانکی کشور این 6درصد را تعیین کرده است. برای اینکه بهتر این موضوع را درک کنید در ادامه مطلب 3 مثال از وام‌های متفاوت به شما می‌گوییم.
نحوه محاسبه دیرکرد در وام مسکن
اولین مثال برای وام مسکن است. فرض کنید وام مسکن 400میلیونی نرخ سود 18درصدی دارد. این نوع وام‌ها معمولا به‌صورت بازپرداخت 12ساله یعنی در 144 ماه ارائه می‌شوند. با این تفاصیل مبلغ قسط هر ماه حدود 6.796.478 تومان است.
به‌نظر شما به‌ازای دیرکرد هر روز قیمت بازپرداخت بیشتر می‌شود یا جریمه دیرکرد یک مبلغ ثابت است؟ با یک نگاه ساده به فرمول دیرکرد به‌راحتی متوجه جواب این سوال می‌شوید.
فرمول دیرکرد بانک مسکن با مبلغ قسط 6.796.478 تومان و 8 روز تاخیر و سود سالانه 18درصد به‌علاوه 6درصد سود جریمه کارکرد به این صورت است: 8 × 6.796.478 × ((6+18)×365) = 35.751 تومان جریمه برای 8 روز تاخیر است.
در واقع شما در زمان پرداخت قسط خود علاوه‌بر مبلغ اصلی، دیرکرد قسط را نیز می‌پردازید که برای 8 روز تاخیر حدود 35.751 تومان خواهد شد.
نحوه محاسبه دیرکرد وام خرید خودرو
دومین مثال برای وام خودرو است. فرض کنید وام خودرو 100میلیون تومانی، نرخ سود 18درصدی دارد. این نوع وام‌ها معمولا به‌صورت بازپرداخت 3 ساله یعنی در 36 ماه ارائه می‌شوند. با این تفسیر مبلغ قسط هر ماه حدود 3.615.240 تومان خواهد بود.
بیایید در این قسمت فرض کنیم شما 20 روز تاخیر در پرداخت قسط ماهانه خود داشتید. اگر مبلغ قسط ماهیانه شما حدود 3.615.240 تومان و 20 روز تاخیر و سود سالانه 18درصد به‌علاوه 6درصد سود جریمه کارکرد باشد دیرکرد وام به این صورت محاسبه می‌شود: 3.615.240 × 20 × ((6+18) × 365) = 47.543تومان.
پس شما در زمان پرداخت قسط خود علاوه‌بر مبلغ اصلی، دیرکرد را نیز می‌پردازید که برای 20 روز تاخیر حدود 3.662.882هزار تومان خواهد شد.
نحوه محاسبه جریمه در وام فوری خرید کالا
سومین مثال برای وام فوری خرید کالا است. فرض کنید وام فوری خرید کالا 50میلیون تومانی، نرخ سود 18درصدی دارد. این نوع وام‌ها معمولا به‌صورت بازپرداخت 3 ساله یعنی در 36 ماه ارائه می‌شوند. با این تفاصیل مبلغ قسط هر ماه حدود 1.807.620 تومان خواهد بود. بیایید در این قسمت فرض کنیم شما 14 روز تاخیر در پرداخت قسط ماهانه خود داشتید.
اگر مبلغ قسط ماهیانه شما حدود 1.807.620 تومان و 14 روز تاخیر و سود سالانه 18درصد به‌علاوه 6درصد سود جریمه کارکرد باشد دیرکرد وام به این صورت محاسبه می‌شود: 1.807.620 × 14 × ((6+18) × 365) = 16.640 تومان.
متوجه شدید که شما در زمان پرداخت قسط خود علاوه‌بر مبلغ اصلی، دیرکرد را نیز می‌پردازید که برای 14 روز تاخیر حدود 1.824.260 تومان خواهد شد.
جمع‌بندی
نحوه عملکرد بانک‌ها بسیار حساب‌شده و بانظم است. بانک برای افرادی که درست به بازپرداخت قسط‌های خود نپردازند، مراحل متفاوتی در نظر گرفته که شدت سختی هر کدام با توجه به شرایطی خاص تغییر می‌کند.
در این مقاله این مراحل را با یکدیگر بررسی کردیم. نحوه محاسبه جریمه کارکرد را نیز در 3 مثال از وام‌های متفاوت گفتیم و شما متوجه شدید که عدم پرداخت به‌موقع موجب جریمه دیرکرد و در نهایت کاستن از اعتبار شما خواهد شد.
در اقدام برای دریافت وام‌های جدید زمانی که در مرحله اعتبارسنجی قرار گرفتید موسسات سابقه بانکی شما را بررسی می‌کنند و مشمول دریافت وام جدید نمی‌شوید. علاوه‌براین اگر بخواهید از بانک‌ها چک صیادی بگیرید باز هم نمی‌توانید هیچ اقدامی انجام بدهید چراکه بانک احتمال می‌دهد چک شما برگشت بخورد. پس همه‌چیز فقط به یک جریمه ساده ختم نمی‌شود و بحث اعتبار شما به میان است. امیدواریم این مقاله برای‌تان مفید بوده باشد.
