سرمایهگذاری در بورس با همه نکات مثبتی که دارد، قدرت ریسک بالا، زمان زیاد و دانش کافی می‌خواهد. هرکسی این 3 شرایط را با هم ندارد. بهترین راه در چنین مواقعی، انتخاب انواع صندوق سرمایه گذاری است. در ادامه به بررسی بیشتر صندوق‌های سرمایهگذاری و اینکه چگونه می‌توان در این صندوق‌ها سرمایه‌گذار کرد، می‌پردازیم.
تعریف صندوق سرمایهگذاری
اگر می‌خواهید سازوکار صندوق سرمایهگذاری را بشناسید، اجازه دهید یک مثال برای‌تان بزنیم. وقتی شما تصمیم می‌گیرید که در بازار بورس مشارکت داشته باشید، یک کد بورسی به شما تعلق می‌گیرد. سپس شما با خرید سهم به فعالیت در این بازار می‌پردازید.
بعضی افراد مسیر دیگری را انتخاب می‌کنند. آن‌ها یک فرد مطمئن را به‌عنوان مدیر سبد بورسی خود در نظر می‌گیرند و سرمایه خود را در اختیار او قرار می‌دهند. این مدیر با بررسی و تحلیل‌های کارشناسانه خود شما را به سود می‌رساند.
یک راه دیگر هم وجود دارد که همان صندوق سرمایهگذاری است. اگر شما نمی‌خواهید که با یک شخص یا نهاد همکاری کنید، صندوق‌های سرمایهگذاری مناسب شماست. صندوق‌ها یک روش غیرمستقیم هستند. در واقع شرکت‌هایی وجود دارند که با دریافت مبالغی از افراد و همچنین سرمایه شرکت خود به کارهای تجاری و پول‌ساز می‌پردازند.
مزایای سرمایهگذاری در صندوق‌ها
از مزایای اعتماد به صندوق‌های سرمایهگذاری، ابتدا باید به اختصاص زمان کم اشاره کرد. با این روش شما دیگر نیازی به فعالیت‌های مداوم و بررسی سهام‌های مختلف ندارید. مطمئن هستید که یک تیم متشکل از کارشناسان حرفه‌ای درزمینه تجارت و اقتصاد می‌توانند سرمایه شما را به بهترین شکل مدیریت کنند.
دومین مزیت سرمایهگذاری در صندوق‌ها این است که شما هر زمان که اراده کنید، می‌توانید سرمایه خود را به نقدینگی تبدیل کنید. این ویژگی برای افرادی که به سرمایهگذاری کوتاه‌مدت فکر می‌کنند، امتیاز بزرگی است. البته ناگفته نماند که صندوق‌ها همان‌طور که ریسک کمتری دارند، سود کمتری هم می‌دهند. بنابراین، چندان عاقلانه نیست که از آن‌ها برای سرمایهگذاری کوتاه‌مدت استفاده کنید.
سومین مزیت صندوق‌های سرمایهگذاری این است که شما با هر بودجه‌ای می‌توانید به آن وارد شوید. حداقل سرمایه شما نیز می‌تواند زمینه ورودتان را به پروژه‌های بزرگ و اقتصادی فراهم کند. درحالی‌که برای ورود به بازارهای دیگر، باید پذیرای شروط خاصی از مقدار سرمایه اولیه باشید.
انواع صندوق‌های سرمایهگذاری ازمنظر نوع بازدهی
صندوق‌های سرمایهگذاری ازنظر بازدهی شامل 3 نوع هستند که در ادامه درباره هرکدام میخوانید.
صندوق‌های با درآمد ثابت
صندوق‌های با درآمد ثابت، وجوه دریافت‌شده از سرمایه‌گذاران را در اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق بدهی یا سپرده‌های بانکی سرمایهگذاری می‌کند تا جریان نقدینگی ثابتی برای سرمایه‌گذار فراهم شود. این صندوق، مطمئن‌ترین و کم‌ریسک‌ترین روش سرمایهگذاری است که سود را به‌صورت دوره‌ای و معمولا ماهانه به حساب افراد واریز می‌کند. ویژگی‌های این صندوق را در ادامه ذکر کرده‌ایم.
- مناسب افراد تازه‌کار
- ریسک‌پذیری پایین
- پرداخت دوره‌ای سود
- سود تضمین‌شده
- سود بالاتر از سود بانکی
صندوق‌های سهامی
صندوق‌های سهامی وجوه دریافت‌شده از سرمایه‌گذار را در بازار سهام سودسازی می‌کند. ریسک سرمایهگذاری در این صندوق بیشتر از صندوق درآمد ثابت است و به همان میزان هم سودآوری بیشتری دارد. این صندوق‌ها تقسیم سود دوره‌ای ندارند. سرمایه‌گذار فقط می‌تواند از افزایش قیمت واحدهای صندوق کسب سود کند.
در نظر داشته باشید که صندوق‌های سهامی به‌علت وابستگی بیشتر به بازار بورس، در دوره رشد اقتصادی عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهند و در دوران رکود اقتصادی، سود پایینی دارند و گاهی نیز ممکن است موجب ضرر و زیان شوند. در ادامه خلاصه‌ای از ویژگی‌های این صندوق را میخوانید.
- مناسب برای سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت
- ریسک‌پذیری بالا
- عدم پرداخت سود دوره‌ای
بیشتر بخوانید: بورس چیست؟
صندوق‌های مختلط
صندوق‌های مختلط در واقع ترکیبی از صندوق‌های سهامی و درآمد ثابت هستند. در این صندوق، دست‌کم 40درصد از دارایی را سهام و 40درصد دیگر را اوراق با درآمد ثابت و سپرده تشکیل می‌دهد. 20درصد باقی‌مانده هم می‌تواند از میان سهام و اوراق با توجه وضعیت حاکم بر بازار انتخاب شود.
هرچقدر سرمایهگذاری در بازار سهام بیشتر باشد، انتظار سودآوری نیز افزایش می‌یابد. البته نباید از افزایش ریسک در چنین شرایطی غافل شد. در کل، صندوق‌های سرمایهگذاری مختلط نسبت به صندوق‌های دیگر، ترکیب دارایی بهینه‌تری دارد. ویژگی‌های این صندوق عبارت‌اند از:
- سود بیشتر از صندوق‌های درآمد ثابت
- ریسک‌پذیری پایین‌تر از صندوق‌های سهامی
- بازدهی مشابه بازار بورس
- عدم پرداخت سود دوره‌ای
انواع صندوق‌های سرمایهگذاری ازمنظر نحوه معامله
صندوق‌های سرمایهگذاری ازنظر نحوه معامله شامل 2 نوع هستند که در ادامه درباره هرکدام میخوانید.
صندوق‌های قابل معامله ازطریق کارگزاری (ETF)
صندوق‌های قابل معامله ازطریق کارگزاری که با نام صندوق (ETF) یا Exchange Traded Fund نیز شناخته می‌شود، نوعی از صندوق‌هایی است که از دارایی‌های متنوع تشکیل شده و واحدهای آن در طول روز مانند سهام در بازار معامله می‌شوند.
شما در ساعت‌ها و روزهایی که بازار معاملات سهام باز است، می‌توانید به هر مقدار دل‌خواه از واحدهای صندوق را بخرید یا آن را بفروشید. همچنین برخی از این صندوق‌ها وابسته به یک کالا، صنعت یا یک بازار خاص هستند و تغییرات ایجادشده در آن‌ها روی صندوق تاثیر می‌گذارد.
حالا اگر شما به‌عنوان یک سرمایه‌گذار به‌دنبال فعالیت در بازار سهام بدون ریسک زیاد و هزینه معاملات فراوان باشید، صندوق‌های قابل معامله گزینه ایده‌آلی محسوب می‌شوند. در واقع این صندوق‌ها ماحصلی با هزینه، ریسک و پیچیدگی کمتر نسبت به خرید و فروش در بازار سهام هستند. ویژگی‌های این صندوق را در ادامه خواهید خواند.
- معافیت مالیاتی معاملات واحدها
- تخصیص بهینه دارایی‌ها با حذف هزینه‌های اضافی و صرف زمان کمتر
- سادگی، سهولت و سرعت بالای معامله
- خرید و فروش آنلاین واحدهای صندوق
- کاهش زمان تسویه نسبت به صندوق‌های فعلی
صندوق‌های غیرقابل معامله و مبتنی‌بر صدور و ابطال
صندوق‌های غیرقابل معامله یا صندوق‌های سرمایهگذاری مشترک، صندوقی است که سهام آن در بورس معامله نمی‌شود. خرید و فروش این صندوق نیازمند مراجعه حضوری فرد به یکی از دفاتر پیشخوان دولت است.
همچنین افراد می‌توانند ازطریق سایت صندوق‌ها، به خرید و فروش واحدهای سرمایهگذاری مشغول شوند. درحال‌حاضر این صندوق‌ها نیز مانند صندوق‌های سرمایهگذاری قابل معامله در 3 شکل اوراق با درآمد ثابت، سهامی و مختلط وجود دارند.
صندوق سرمایهگذاری مناسب خود را با چه معیارهایی بشناسیم؟
انتخاب یک صندوق برای سرمایهگذاری، یک روند حساس و نیازمند دقت است؛ چراکه این انتخاب در نهایت به بازدهی یا زیان افراد ختم خواهد شد. شاخصه‌های مهم شناخت صندوق سرمایهگذاری را به شما معرفی کرده‌ایم.
اهداف خود را از سرمایه گذاری بشناسید
آیا شما به‌دنبال رشد سرمایه در بلندمدت هستید؟ یا می‌خواهید یک درآمد ثابت ماهانه داشته باشید؟ اگر هدف شما بلندمدت است، می‌توانید در صندوق‌های سهامی سرمایه گذاری کنید و اگر به درآمد منظم و دوره‌ای فکر می‌کنید، صندوق‌های درآمد ثابت مناسب شماست.
برخی افراد هم علاوه‌بر اینکه می‌خواهند به رشد سرمایه برسند، به حفظ اصل سرمایه هم تاکید دارند. معمولا به آن‌ها صندوق‌های تضمین اصل سرمایه پیشنهاد می‌شود. همچنین برخی دیگر طرفدار تنوع‌بخشی و کاهش ریسک هستند. آن‌ها باید به صندوق‌های مختلط مراجعه کنند که بر پایه ترکیب دارایی‌های مختلف استوار شده است.
تحمل ریسک شما چقدر است؟
معمولا کسانی که تحمل ریسک پایینی دارند و به‌دنبال امنیت در سرمایهگذاری هستند، به صندوق‌هایی با درآمد ثابت تمایل دارند. اما کسانی که پذیرای ریسک بیشتری هستند و می‌توانند نوسانات بازار را تحمل کنند، به‌سراغ صندوق‌های سهامی و صندوق‌های مبتنی‌بر دارایی‌های پرریسک می‌روند.
نقدشوندگی سریع برای‌تان مهم است؟
2 عامل مهم، بر سرعت نقدشوندگی صندوق بسیار تاثیرگذار است. حجم معاملات روزانه و تجربه بازگردانان. معمولا صندوق‌هایی که حجم معاملات روزانه بالاتری دارند، از نقدشوندگی بیشتری برخوردار هستند؛ چون حضور بیشتر سرمایه‌گذاران و انجام معاملات بیشتر، امکان نقدینگی دارایی‌ها را بالا می‌برد. همچنین عملکرد بازگردان در تنظیم عرضه و تقاضا و ایجاد تعادل در بازار، اهمیت شایانی دارد.
انتظار شما از بازدهی چقدر است؟
ارزیابی صندوق‌ها در بازه‌های زمانی یک تا 5 ساله به شما نشان می‌دهد که صندوق در برابر نوسانات بازار چقدر مقاوم بوده و به اهداف خود رسیده است. شما باید عملکرد گذشته صندوق‌ها را یکی از مهم‌ترین معیارهای تصمیم‌گیری در نظر بگیرید و در کنار آن، هزینه و عملکرد مدیر صندوق را نیز بررسی کنید.
با چه افق زمانی بهتر است در صندوق‌ها سرمایهگذاری کنیم؟
همه بازارهای سرمایه دارای نوسان هستند. انتظار یافتن بازاری که 100درصد امن باشد، انتظاری بیهوده است. هرچقدر بازده سرمایهگذاری شما کوتاه‌مدت باشد، نوسانات کوتاه‌مدت بازار نیز بر سرمایهگذاری شما تاثیرگذار خواهد بود. بنابراین، هر سرمایه‌گذار می‌تواند بسته به استراتژی معاملاتی خود، در بازار هدف به‌صورت کوتاه‌مدت، میان‌مدت یا بلندمدت فعالیت کند.
درباره صندوق‌های سرمایهگذاری، کارشناسان تاکید کرده‌اند که بهتر است افق دید شما بلندمدت باشد. درنظرگرفتن بازه حداقل یک الی 2 ساله می‌تواند شما را در شرایط کسب سود قرار دهد اما کمتر از این، باعث زیان خواهد شد. فراموش نکنید که هرچقدر امنیت در یک بازار بیشتر باشد، سوددهی نیز کمتر است و ما باید به ان بازار دید بلندمدتی برای سودسازی داشته باشید.
جمع‌بندی
یکی از مناسب‌ترین گزینه‌های سرمایهگذاری پیش روی همه افراد برای افزایش سرمایه، صندوق‌های سرمایهگذاری است. این صندوق‌ها تحت نظارت و با اخد مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کند.
زمانی که سرمایه‌گذار پول خود را به صندوق‌ها می‌سپارد، مدیر صندوق آن را به‌روش‌های مختلف مدیریت کرده و رشد می‌دهد. سپس سود حاصل را به نسبت سرمایه سرمایه‌گذاران بین آن‌ها تقسیم می‌کند. این صندوق‌ها را می‌توان ازمنظر نوع بازدهی و نحوه معامله دسته‌بندی کرد که در این مقاله خواندید.
