بازنشستگی پیش از موعد یکی از گزینه‌های جایگزین بوده که به افراد کمک می‌کند تا بتوانند در سنین کمتر با یک برنامه‌ریزی دقیق از اوقات فراغت خود استفاده نموده و لذت ببرند. در این مقاله از دیجی‌پی با ما همراه باشید تا شما را با شرایط و قانون بازنشستگی پیش از موعد آشنا کنیم.
معرفی بازنشستگی پیش از موعد
بازنشستگی پیش از موعد، به شرایطی اطلاق می‌شود که مردان یا زنان قبل از این‌که به سن قانونی بازنشستگی برسند می‌توانند خود را بازنشسته کرده و هزینه مستمری خود را دریافت نمایند.
از مهم‌ترین دلایلی که می‌تواند باعث بازنشستگی پیش از موعد شود می‌توانیم به مشکلات جسمانی، مشکلات خانوادگی، داشتن مشاغل زیان‌آور و سخت و هم‌چنین شرایط اقتصادی بد اشاره کرد.
در کشور ما، قوانین بازنشستگی پیش از موعد با توجه به مقررات ارائه شده در تامین اجتماعی و قوانین کار تنظیم می‌گردد؛ و مردان و زنان بر اساس میزان سابقه کار و شرایط خاص خود می‌توانند برای بازنشستگی پیش از موعد خود درخواست دهند.
از مهم‌ترین مزایای بازنشستگی پیش از موعد می‌توان به استراحت و استفاده از زمان آزاد خود اشاره نمود. بازنشستگی پیش از موعد نیاز به یک برنامه‌ریزی دقیق دارد زیرا امکان دارد در زمان بازنشستگی، درآمد کمتر از زمان کار شود.
شرایط بازنشستگی پیش از موعد چیست؟
در صورتی که فرد درخواست خود را برای بازنشستگی پیش از موعد به کارفرما ارائه داد، باید آن را در اداره تامین اجتماعی نیز ثبت کند. در صورت نیاز کارفرما به تخصص آن شخص، باید درخواست خودش را تا مدت 5 روز به اداره ابلاغ نماید.
بعد از ارائه درخواست کارفرما، یک کمیته تشکیل شده که در آن مدیر کل اداره کار، مدیر کل سازمان تامین اجتماعی و امور اجتماعی و نماینده شورای اسلامی محل کار را بررسی می‌کنند. سپس پس اط بررسی درخواست‌های کارگر و کارفرما در مدت 10 روز، رای صادر می‌گردد.
در صورتی که کارفرما، نسبت به تخصص فرد دارای دلایل منطقی باشد، بازنشستگی فرد به مدت 3 ماه به تاخیر می‌افتد. از مهم‌ترین شرایط و قوانین بازنشستگی پیش از موعد می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
فرد متقاضی حداقل باید دارای 20 سال سابقه پرداخت بیمه به طور متوالی باشد. البته در صورتی که زنان بیشتر از 55 سال سن و مردان دارای سنین بالای 60 سال بوده و سابقه آن‌ها کمتر از 20 سال باشد، می‌توانند درخواست خود را برای بازنشستگی پیش از موعد ارائه دهند.
بر اساس قانون بازنشستگی پیش از موعد، کارفرما فقط زمانی می‌تواند به کارمند یا کارگر خود اجازه بازنشسته شدن دهد که زنان سن بالای 60 و مردان سن بالای 65 داشته باشند.
انواع بازنشستگی پیش از موعد
بازنشستگی پیش از موعد، می‌تواند بدون محدودیت سنی و هم‌چنین با داشتن سابقه کاری کمتر از 30 سال انجام گردد. کسانی که دارای 30 سال سابقه کاری مرتبط هستند، در زنان در سنین 45 سالگی و در مردان در سنین 50 سالگی یا به عبارت دیگر، 10 سال قبل از بازنشستگی می‌توانند خود را بازنشسته نمایند. انواع بازنشستگی پیش از موعد در مردان و زنان به صورت زیر است:
بازنشستگی پیش از موعد برای زنان
بازنشستگی پیش از موعد برای زنان با توجه به شرایط زیر انجام می‌شود:
- بازنشستگی زودتر از موعد به میزان 10 سال: در صورتی که خانم‌ها، 30 سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند، حق بیمه پرداختی آن‌ها از 55 سال به 45 سال کاهش پیدا می‌کند.
- بازنشستگی پیش از موعد با کمتر از 20 سال سابقه کار: زنانی که در سن 55 سالگی هستند در صورتی که به میزان 10 تا 19 سال سابقه کار داشته باشند می‌توانند پیش از موعد مقرر بازنشسته شوند. حق بیمه آن‌ها با توجه به سابقه پرداخت آنان پرداخت می‌گردد. پس اگر زنان دارای 15 سال سابقه باشند و بخواهند بازنشستگی پیش از موعد را ارائه دهند، فقط مستمری 14 روز از یک ماه را می‌توانند دریافت کنند.
- بازنشستگی پیش از موعد با سابقه کمتر از 10 سال: در صورتی که خانمی با 55 سال سن و کمتر از 10 سال سابقه پرداخت حق بیمه بخواهد پیش از موعد بازنشسته شود، با خریدن تفاوت سابقه به میزان 10 سال می‌تواند سابقه پرداختی بیمه خود را به 10 سال برساند و با 10 سال سابقه خود را بازنشسته نماید.
- پرداخت حق بیمه در سال‌های متوالی و متناوب: در صورتی که خانمی دارای سابقه بیمه 25 ساله به صورت متناوب و دارای 20 سال سابقه پرداخت بیمه به صورت متوالی در مشاغل سخت باشد، می‌تواند پیش از موعد خود را بازنشسته کند.
انواع بازنشستگی پیش از موعد برای مردان
بازنشستگی زودتر از موعد برای مردان نیز دارای شرایط ویژه‌ای است که با توجه به قانون کار معین شده است. با توجه به شرایط زیر انجام‌پذیر است:
- بازنشستگی 10 سال زودتر از موعد: در صورتی که مردی با 30 سال سابقه در پرداخت بیمه بخواهد پیش از موعد بازنشسته شود، حق بیمه او از 60 سال به 50 سال کاهش می‌یابد؛ به عبارت دیگر، اگر مردی، دارای 30 سال سابقه بوده و 50 سال سن داشته باشد؛ می‌تواند درخواست خود را برای بازنشستگی پیش از موعد ارائه دهد.
- بازنشستگی با سابقه پرداخت حق بیمه کمتر از 20 سال: در صورتی که مردان دارای 10 تا 19 سال سابقه در پرداخت حق بیمه داشته باشند، برای بازنشستگی پیش از موعد می‌توانند درخواست دهند. مستمری این افراد با توجه به سابقه بیمه آن‌ها پرداخت می‌گردد؛ مثلا اگر مردان با 60 سال سن، 17 سال سابقه پرداخت بیمه داشته باشند حق مستمری برای آنان به اندازه 17 روز از ماه خواهد بود.
- بازنشستگی پیش از موعد با سابقه 10 ساله: مردانی که دارای 60 سال سن بوده و سابقه آن‌ها در پرداخت حق بیمه کمتر از 10 سال است. می‌توانند با خریدن تفاوت سابقه خود، سابقه خود را به 10 سال رسانده و با 10 سال سابقه خود را پیش از موعد بازنشسته نمایند.
- سال‌های متناوب و متوالی پرداخت حق بیمه: در صورتی که یک مرد، دارای 25 سال سابقه متناوب و 20 سال سابقه متوالی در پرداخت حق بیمه مشاغل سخت باشد، امکان بازنشسته شدن او بدون شرایط سنی وجود دارد.
قوانین جدید بازنشستگی پیش از موعد
علاوه بر قوانین و شرایط گفته شده در بالا برای بازنشستگی پیش از موعد، از جدیدترین و مهم‌ترین قوانین بازنشستگی پیش از موعد می‌توان موارد زیر را در نظر گرفت:
- سال پرداخت حق بیمه: کسانی که دارای مشاغل سخت هستند می‌توانند از مزایای بازنشستگی پیش از موعد استفاده نمایند؛ یعنی فرد در صورتی که دارای 25 سال سابقه به طور متناوب و 20 سال سابقه پرداخت بیمه به طور متوالی باشد، می‌تواند درخواست خود را برای بازنشستگی زودتر از موعد به اداره کار ارائه دهد.
- روزهای مشمول دریافت حقوق: در صورتی که فردی دارای مشاغل معمولی باشد، بازنشستگان پیش از موعد در این شغل‌ها می‌توانند با توجه به سنوات مستمری، به صورت ماهانه حقوق دریافت نمایند؛ مثلا اگر فردی دارای 22 سال سابقه در پرداخت بیمه باشد، مستمری حقوق او به اندازه 22 روز در ماه است.
جمع‌بندی
قانون بازنشستگی زودتر از موعد کارمندان دولت و کارکنان آن، در سال 1402 تصویب شد. زمانی که یک شخص آقا یا خانم قصد بازنشسته کردن خود را پیش از موعد داشته باشد، می‌تواند با توجه به شرایطی که در بالا گفته شد، درخواست خود را ثبت نماید.
بازنشستگی پیش از موعد معمولا در سنین پایین‌تر اتفاق می‌افتد؛ بنابراین فرد با توجه به این‌که دارای درآمد کمتری نسبت به زمان اشتغال است باید یک برنامه‌ریزی دقیق و منظمی برای خود داشته باشد.
