یکی از مفاهیم کلیدی در معاملات مارجین، مارجین نگهداری (Margin Maintenance) است که نقشی حیاتی در جلوگیری از زیان‌های احتمالی و مدیریت ریسک دارد. در این مقاله، قصد داریم به بررسی دقیق این مفهوم، نحوه عملکرد و تفاوت آن با مارجین اولیه بپردازیم؛ با ما همراه باشید.
معرفی مارجین نگهداری
ارز دیجیتال چیست؟ ارز دیجیتال نوعی پول الکترونیکی است که بر بستر فناوری بلاکچین فعالیت می‌کند و برای انجام تراکنش‌های مالی بدون نیاز به واسطه‌ای مانند بانک‌ها به کار می‌رود. در بازارهای مالی، معامله‌گران از روش‌های مختلفی مانند مارجین تریدینگ برای کسب سود استفاده می‌کنند، که در این روش، مفهومی به نام مارجین نگهداری اهمیت زیادی پیدا می‌کند.
مارجین نگهداری به حداقل مقداری از سرمایه گفته می‌شود که باید در حساب Margin باقی بماند تا موقعیت‌های باز در بازار حفظ شوند. به عبارت دیگر، زمانی که یک سرمایه‌گذار با استفاده از اعتبار قرضی، دارایی‌های مالی خریداری می‌کند، باید حداقل مقدار مشخصی از موجودی خود را به‌عنوان تضمین در حساب مارجین نگه دارد.
درصورتی که موجودی حساب به کم‌تر از این حد برسد، کارگزار به‌طور خودکار یک فراخوان مارجین صادر می‌کند و از سرمایه‌گذار می‌خواهد تا موجودی خود را به سطح مورد نیاز بازگرداند.
برای درک بهتر این مفهوم، می‌توانیم به یک مثال ساده نگاه کنیم. فرض کنید یک سرمایه‌گذار در بازار سهام دارایی‌هایی به ارزش 100 هزار دلار خریداری کرده است و مارجین نگهداری برای این دارایی‌ها 25درصد تعیین شده است.
در این صورت، سرمایه‌گذار باید حداقل 25 هزار دلار را در حساب مارجین خود نگه دارد. اگر قیمت دارایی‌ها کاهش یابد و موجودی حساب به زیر 25 هزار دلار برسد، کارگزار یک فراخوان مارجین صادر خواهد کرد و از سرمایه‌گذار می‌خواهد تا موجودی حساب را به حداقل 25درصد از ارزش دارایی‌ها برساند.
آشنایی با مفهوم فراخوان مارجین
هنگامی که بازار به ضرر سرمایه‌گذار حرکت می‌کند و موجودی حساب به زیر سطح مارجین نگهداری کاهش می‌یابد، فراخوان مارجین (Margin Call) صادر می‌شود. این فراخوان ازطرف کارگزار به سرمایه‌گذار ارسال می‌شود و از او می‌خواهد تا موجودی حساب خود را افزایش دهد یا قسمتی از موقعیت‌های خود را ببندد تا سطح مارجین به حد مورد نیاز برسد.
درصورتی که سرمایه‌گذار نتواند این درخواست را برآورده کند، کارگزار حق دارد که موقعیت‌های باز را به‌طور خودکار بسته و از سرمایه‌گذار برای این خدمات، هزینه دریافت کند.
درواقع، در شرایطی که سرمایه‌گذار نتواند این فراخوان را برآورده کند، موقعیت‌های باز او به اجبار بسته می‌شوند. این کار، بدون تأیید قبلی سرمایه‌گذار انجام می‌شود و در اغلب موارد نتیجه آن ضرر بیشتر است؛ چراکه کارگزار به‌طور خودکار به فروش دارایی‌های اقدام می‌کند تا موجودی حساب به حداقل مقدار لازم برسد.
تفاوت‌های بارز مارجین نگهداری با مارجین اولیه
مارجین اولیه و مارجین نگهداری 2 مفهوم کلیدی در سرمایه‌گذاری با استفاده از وام‌های قرضی در بازارهای مالی هستند که هریک نقش متفاوتی در فرآیند خرید و نگهداری دارایی‌ها ایفا می‌کنند.
مارجین اولیه به حداقل مبلغی اطلاق می‌شود که سرمایه‌گذار باید از منابع خود برای خرید اوراق بهادار پرداخت کند. طبق مقررات Regulation T که ازسوی فدرال رزرو آمریکا وضع شده، این مقدار حداقل 50درصد از ارزش کل دارایی است.
برای مثال، اگر سرمایه‌گذار بخواهد دارایی به ارزش 10 هزار دلار خریداری کند، باید حداقل 5 هزار دلار از سرمایه خود را در معامله واردکرده و بقیه مبلغ را به‌صورت وام از کارگزار دریافت کند.
ازسوی دیگر، مارجین نگهداری مربوط به حداقل موجودی است که باید در حساب مارجین نگهداری شود تا موقعیت‌های باز در بازار حفظ شوند. این مقدار حدود 25درصد از ارزش کل دارایی‌های موجود در حساب است.
به عبارت دیگر، اگر قیمت دارایی کاهش یابد و ارزش آن به سطح خاصی برسد، سرمایه‌گذار باید موجودی حساب خود را افزایش دهد تا موقعیت باز باقی بماند. این احتمال وجود دارد که برخی کارگزاران الزامات مارجین نگهداری بالاتری تعیین کنند که بسته به شرایط بازار و سیاست‌های داخلی آن‌ها متفاوت است.
درواقع، مارجین اولیه برای خرید اوراق بهادار ضروری است؛ درحالی که مارجین نگهداری برای حفظ موقعیت‌های باز در طول زمان استفاده می‌شود و به سرمایه‌گذار اجازه می‌دهد تا در بازارهای نوسانی بدون نیاز به فروش دارایی‌های خود، موقعیت‌های باز را مدیریت کند.
نحوه محاسبه مارجین نگهداری
محاسبه مارجین نگهداری بسیار ساده است. به‌عنوان مثال، اگر یک سرمایه‌گذار دارایی‌هایی به ارزش 10 هزار دلار خریداری کرده باشد و مقررات کارگزار او، مارجین نگهداری 25درصد را تعیین کرده باشد، این امر به این معنا است که سرمایه‌گذار باید حداقل 2 هزار و 500 دلار در حساب خود به‌عنوان مارجین نگهداری داشته باشد.
اگر ارزش دارایی‌های حساب به کم‌تر از این میزان کاهش یابد، کارگزار یک فراخوان مارجین صادر خواهد کرد. این مقدار، در زمان‌هایی که بازار نوسان زیادی دارد یا قیمت دارایی‌ها به شدت کاهش می‌یابد، اهمیت بیش‌تری پیدا می‌کند. بنابراین، برای سرمایه‌گذارانی که در بازارهای پرنوسان مانند فارکس فعالیت می‌کنند، درک مارجین نگهداری بسیار ضروری است.
الزامات مارجین نگهداری در بازارهای مختلف
درحالی که مقررات عمومی مانند مقررات FINRA (سازمان نظارت بر صنعت اوراق بهادار) حداقل مارجین نگهداری را 25درصد تعیین کرده است، بسیاری از کارگزاران نیازهای بالاتری را برای معاملات در برخی از دارایی‌ها یا بازارهای خاص تعیین می‌کنند. برای مثال، در بازارهایی با نوسانات ↑، مانند بازار ارزهای دیجیتال یا فارکس، این امکان وجود دارد که مارجین نگهداری بالاتر از 25درصد باشد.
این تغییرات در الزامات مارجین نگهداری به سیاست‌های داخلی کارگزار و شرایط بازار وابسته است. ناگفته نماند که سرمایه‌گذاران باید به این نکته توجه داشته باشند که این احتمال وجود دارد که مارجین نگهداری به‌خصوص در شرایط بازارهای ناپایدار به‌طور خودکار توسط کارگزار به‌روزرسانی شود.
خطرات و ریسک‌های مارجین نگهداری
استفاده از اعتبار قرضی در معاملات مارجین، فرصت‌های سودآوری فراهم می‌کند، اما درعین حال با خطرات و ریسک‌های زیادی همراه است. یکی از بزرگ‌ترین ریسک‌ها، ریسک فراخوان مارجین است.
زمانی که بازار خلاف پیش‌بینی سرمایه‌گذار حرکت می‌کند و ارزش دارایی‌ها کاهش می‌یابد، این احتمال وجود دارد که موجودی حساب به زیر سطح مارجین نگهداری برسد. در این صورت، سرمایه‌گذار باید برای جبران این کمبود، پول بیش‌تری به حساب واریز کند یا دارایی‌های خود را با وجود ضرر بفروشد.
اگر سرمایه‌گذار نتواند این الزامات را برآورده کند، کارگزار این اجازه را دارد که موقعیت‌های باز را به‌طور خودکار ببندد؛ این امر در اغلب موارد با ضررهای قابل توجهی همراه است. خطر دیگری که در معاملات مارجین وجود دارد، لزوم پرداخت هزینه‌های اضافی است.
برخی کارگزاران به‌دلیل خدمات مرتبط با فراخوان مارجین یا هزینه‌های مالیاتی، از سرمایه‌گذاران کمیسیون‌های اضافی دریافت می‌کنند. این هزینه‌ها، تأثیر منفی بر سود نهایی سرمایه‌گذار می‌گذارد و باعث کاهش بازدهی کلی می‌شود.
علاوه‌بر این، نوسانات بازار یکی‌دیگر از عواملی است که ریسک‌های مارجین نگهداری را تشدید می‌کند. در بازارهای بی‌ثبات، تغییرات سریع قیمت‌ها باعث می‌شود که یک سرمایه‌گذار نتواند در زمان مناسب اقدام کند و این فرایند به افزایش احتمال فراخوان مارجین و ضررهای بیشتر منجر می‌شود.
به‌طور کلی، سرمایه‌گذارانی که از مارجین استفاده می‌کنند باید بادقت بیش‌تری استراتژی‌های مدیریت ریسک را پیاده‌سازی کنند تا از ضرر و زیان جلوگیری کنند.
چگونگی جلوگیری از مشکلات ناشی از مارجین نگهداری
برای جلوگیری از مشکلات ناشی از مارجین نگهداری، سرمایه‌گذاران می‌توانند اقدامات مختلفی اتخاذ کنند که به کاهش ریسک‌های احتمالی و مدیریت بهتر موقعیت‌ها کمک می‌کند. این اقدامات شامل موارد ذیل است.
- مدیریت ریسک: استفاده از استراتژی‌های مدیریت ریسک مانند توقف ضرر (stop loss) به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا از واردشدن به موقعیت‌های پرخطر و مشکلات ناشی از نوسانات زیاد قیمت‌ها جلوگیری کنند. این ابزار به‌طور خودکار موقعیت‌های ضررده را می‌بندد و از ضررهای بیشتر جلوگیری می‌کند.
- نظارت مستمر بر بازار: پیگیری دقیق نوسانات بازار و تحلیل شرایط اقتصادی به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد تا موقعیت‌های خود را به‌موقع بسته و از رسیدن به شرایط فراخوان مارجین جلوگیری کنند. این نظارت به آن‌ها کمک می‌کند تا سریع‌تر واکنش نشان دهند و از ضررهای احتمالی جلوگیری کنند.
- پرهیز از استفاده بیش‌از حد از مارجین: یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای جلوگیری از مشکلات، استفاده معقول از اعتبار قرضی است. اگر سرمایه‌گذار به‌طور مفرط از مارجین استفاده کند، در شرایط بحرانی با مشکل مواجه می‌شود. به همین دلیل، در این بازار باید مقادیر معقول و معینی از اعتبار قرضی را درخواست کرد تا از وقوع مشکلات در شرایط غیرمنتظره جلوگیری شود.
- تنوع در پرتفوی: ایجاد پرتفوی متنوع به کاهش ریسک ناشی از نوسانات بازار کمک کند. سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مختلف به‌جای تمرکز بر یک دارایی خاص، اثرات منفی نوسانات شدید بازار را کاهش می‌دهد.
استفاده از مارجین در بازارهای مختلف
مارجین نگهداری و استفاده از اعتبار قرضی فقط محدود به بازارهای سهام نیست. در بازارهای دیگر مانند بازار فارکس، ارزهای دیجیتال و بازارهای آتی نیز از مارجین به‌طور گسترده استفاده می‌شود.
در این بازارها، نوسانات قیمت تأثیر بسیار زیادی بر موجودی حساب دارد. بنابراین، آگاهی از میزان مارجین نگهداری و توجه به نوسانات بازار امری ضروری است.
جمع‌بندی
مارجین نگهداری یکی از مفاهیم کلیدی در معاملات مارجین است که سرمایه‌گذاران باید با مزایا و معایب آن آشنا شوند. این مفهوم برای حفظ موقعیت‌های باز در بازار ضروری است و در مدیریت ریسک و جلوگیری از ضررهای عمده نیز نقشی اساسی ایفا می‌کند.
آگاهی از نحوه محاسبه مارجین نگهداری و تفاوت‌های آن با مارجین اولیه، به‌همراه درک فرآیندهای فراخوان مارجین، به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات مالی آگاهانه‌تری اتخاذ کنند و از خطرات احتمالی جلوگیری شود.
استفاده معقول از اعتبار قرضی و نظارت مستمر بر بازار راه‌حل‌هایی مؤثر برای مدیریت ریسک‌های موجود در این نوع معاملات است. رعایت اصول مدیریت ریسک، داشتن استراتژی‌های معاملاتی مناسب و کنترل میزان اعتبار قرضی از ورود به موقعیت‌های پرخطر و ناپایدار جلوگیری می‌کند.
