فارکس یا ارز دیجیتال؟ مقایسه تفاوت‌های فارکس و کریپتو

زیرساخت‌های معاملاتی

تصور کنید می‌خواهید یک ارز را با ارز دیگری معامله کنید. در دنیای سنتی، این کار از طریق بانک‌ها و صرافی‌ها انجام می‌شود. این همان بازار فارکس است. اما در دنیای جدید، می‌توانید بدون نیاز به بانک و با استفاده از اینترنت، ارزهای دیجیتال را مستقیماً معامله کنید. زیرساخت‌های معاملاتی، استخوان‌بندی اصلی هر بازار مالی هستند که امنیت، سرعت و کارایی معاملات را تعیین می‌کنند. تفاوت بنیادین بین بازار فارکس و ارزهای دیجیتال در همین لایه زیرساختی نهفته است.

بازار فارکس با ساختاری سلسله‌مراتبی و منظم شکل گرفته است. در بالاترین لایه، بانک‌های مرکزی با مدیریت جریان پول و سیاست‌های پولی، مسیر بازار را تعیین می‌کنند. شبکه سوئیفت به عنوان زیرساخت اصلی، پنجاه سال است که تسویه معاملات بین‌المللی را با دقت و امنیت بالا انجام می‌دهد.

بانک‌های تجاری بزرگ در لایه میانی، نقش حیاتی در حفظ جریان معاملات دارند. آنها با تأمین نقدینگی و ارائه قیمت‌های مناسب، به روان شدن معاملات کمک می‌کنند. کارگزاران و صرافی‌ها نیز در نهایت، این خدمات را به دست معامله‌گران عادی می‌رسانند.

در مقابل، دنیای ارزهای دیجیتال مسیری کاملاً متفاوت را می‌پیماید. فناوری بلاکچین امکان انجام معاملات را بدون نیاز به واسطه‌های سنتی فراهم کرده است. در این سیستم، شبکه‌ای از کامپیوترها در سراسر جهان، صحت معاملات را تأیید می‌کنند و قراردادهای هوشمند، اجرای خودکار معاملات را تضمین می‌کنند.

صرافی‌های غیرمتمرکز و سیستم‌های بازارسازی خودکار، بخش مهمی از اکوسیستم ارزهای دیجیتال را تشکیل می‌دهند. این سیستم‌ها با استفاده از الگوریتم‌های پیچیده ریاضی، قیمت‌گذاری و تطبیق سفارشات را انجام می‌دهند.

قابلیت نقدشوندگی سریع به پول

برای درک نقدشوندگی، تصور کنید می‌خواهید یک خانه را بفروشید – این کار معمولاً زمان‌بر است و پیدا کردن خریدار مناسب می‌تواند هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد. در مقابل، اگر پول نقد داشته باشید، می‌توانید همان لحظه آن را خرج کنید. این همان مفهوم نقدشوندگی است – اینکه چقدر سریع می‌توانید دارایی خود را به پول تبدیل کنید.

حالا در بازار فارکس، ارزهای اصلی مثل دلار، یورو و ین مانند پول نقد عمل می‌کنند. هر زمان که بخواهید می‌توانید آنها را معامله کنید و خریدار و فروشنده همیشه در دسترس هستند. حجم معاملات روزانه ۶.۶ تریلیون دلاری این بازار یعنی شما هیچوقت برای خرید یا فروش معطل نمی‌مانید.

اما در دنیای ارزهای دیجیتال، شرایط کمی متفاوت است. بیت‌کوین و اتریوم مثل دلار و یورو به راحتی قابل معامله هستند، اما برای ارزهای دیجیتال کوچکتر، گاهی باید برای پیدا کردن خریدار یا فروشنده مناسب صبر کنید. درست مثل اینکه بخواهید یک خودروی کلکسیونی نادر را بفروشید – خریدار هست، اما پیدا کردنش زمان می‌برد.

نقدشوندگی یکی از مهم‌ترین شاخص‌های سلامت بازارهای مالی است که بر توانایی سرمایه‌گذاران در ورود و خروج سریع از بازار تأثیر می‌گذارد. بررسی‌های ما نشان می‌دهد که تفاوت چشمگیری در عمق و نقدشوندگی این دو بازار وجود دارد.

نقدشوندگی در بازار فارکس

حجم معاملات بازار فارکس هر روز به ۶.۶ تریلیون دلار می‌رسد که این رقم، آن را به بزرگترین بازار مالی جهان تبدیل کرده است. فارکس چیست؟ بازاری است که در آن جفت‌ارزهای اصلی مانند یورو/دلار و دلار/ین، چنان نقدشوندگی بالایی دارند که حتی معاملات بزرگ نیز تأثیر چندانی بر قیمت‌ها نمی‌گذارند.

فاصله قیمت خرید و فروش در این بازار بسیار ناچیز است و معامله‌گران می‌توانند در هر لحظه، بدون نگرانی از نوسانات شدید قیمتی، وارد بازار شوند یا از آن خارج شوند.

برای درک بهتر عمق این بازار، به آمار معاملات روزانه جفت‌ارزهای اصلی توجه کنید:

نقدشوندگی در بازار ارزهای دیجیتال

بازار ارزهای دیجیتال اما در مسیر متفاوتی گام برمی‌دارد. این بازار هنوز به بلوغ کامل نرسیده و نقدشوندگی در آن به شکل یکنواخت توزیع نشده است. بیت‌کوین و اتریوم به عنوان ارزهای پیشرو، از نقدشوندگی نسبتاً خوبی برخوردارند، اما در ارزهای کوچکتر، گاهی یافتن طرف معامله دشوار می‌شود.

برای حل این چالش، صرافی‌های غیرمتمرکز راهکار خلاقانه‌ای به نام «استخر نقدینگی» ابداع کرده‌اند. سرمایه‌گذاران می‌توانند ارزهای خود را در این استخرها قرار دهند و در ازای کمک به نقدشوندگی بازار، از کارمزد معاملات سود کسب کنند. این سیستم نوآورانه، راهی برای توزیع بهتر نقدینگی در بازار ارزهای دیجیتال فراهم کرده است.

میزان نقدشوندگی در بازار ارزهای دیجیتال به شدت متفاوت است. به عنوان مثال:

بیشتر بخوانید: ارز دیجیتال چیست؟

نوسانات قیمت و مدیریت ریسک: تفاوت‌های کلیدی

نوسانات قیمت را می‌توان به حرکت قایق در دریا تشبیه کرد. گاهی دریا آرام است و قایق به نرمی بالا و پایین می‌رود، و گاهی طوفانی است و قایق تکان‌های شدیدی می‌خورد. در بازارهای مالی هم قیمت‌ها همینطور بالا و پایین می‌روند. در این گزارش دیجی‌پی می‌خواهیم این نوسانات را زیر ذره‌بین قرار دهیم.

بازار فارکس به دلیل نظارت بانک‌های مرکزی و حجم بالای معاملات، نوسانات کنترل‌شده‌تری را تجربه می‌کند. تحلیل داده‌های بازار نشان می‌دهد که:

الگوهای نوسان روزانه

• جفت‌ارزهای اصلی معمولاً نوسان روزانه ۰.۵ تا ۱ درصد دارند
• در شرایط عادی، حرکات قیمتی قابل پیش‌بینی‌تر هستند
• بانک‌های مرکزی با مداخلات ارزی، نوسانات شدید را کنترل می‌کنند

نوسانات در بازار ارزهای دیجیتال: پویایی بالا

بازار ارزهای دیجیتال به دلیل ماهیت نوظهور و عدم وجود نهادهای تنظیم‌کننده مرکزی، پویایی منحصر به فردی دارد. این بازار نوظهور، تحت تأثیر مجموعه‌ای پیچیده از عوامل مختلف قرار دارد که نوسانات قیمتی شدیدتری را نسبت به بازارهای سنتی ایجاد می‌کنند.

به عبارت دیگر بازار ارزهای دیجیتال بیشتر شبیه اقیانوس طوفانی است. قیمت‌ها می‌توانند در یک روز ۱۰ درصد یا حتی بیشتر بالا و پایین بروند. چرا؟ چون عوامل زیادی روی این بازار تأثیر می‌گذارند. مثلاً وقتی یک فناوری جدید معرفی می‌شود، یا یک کشور قانون جدیدی وضع می‌کند، یا وقتی سرمایه‌گذاران بزرگ (که به آنها “نهنگ‌ها” می‌گویند) تصمیم به خرید یا فروش می‌گیرند، قیمت‌ها می‌توانند به سرعت تغییر کنند. حتی یک توییت از یک فرد مشهور می‌تواند باعث تغییرات قیمتی شدید شود.

عامل مهم دیگر، فعالیت نهنگ‌های بازار است. نهنگ‌ عبارتی است که برای سرمایه‌گذاران بزرگ استفاده می‌شود. این دسته از سرمایه‌گذاران که حجم قابل توجهی از ارزهای دیجیتال را در اختیار دارند، با تصمیمات معاملاتی خود می‌توانند جریان بازار را تغییر دهند.

جابجایی‌های بزرگ ارزی توسط این گروه، اغلب موجی از واکنش‌های زنجیره‌ای را در میان سایر معامله‌گران ایجاد می‌کند. در نهایت، احساسات عمومی بازار که متأثر از شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌ها و تحلیل‌گران است، نقش مهمی در شکل‌گیری روندهای قیمتی ایفا می‌کند.

چارچوب‌های قانونی و نظارتی

چارچوب‌های قانونی برای فارکس و ارزهای دیجیتال نیز متفاوت است. بازار فارکس مثل لیگ حرفه‌ای فوتبال است. قوانین کاملاً مشخص و داوران حرفه‌ای دارد. در رأس این بازار، یک سازمان جهانی به نام بانک تسویه بین‌المللی (BIS) قرار دارد که مثل فیفا در فوتبال، قوانین اصلی را تعیین می‌کند. این سازمان با ۹۰ سال سابقه، بر همه چیز نظارت می‌کند.

در هر کشور هم نهادهای نظارتی خاصی مثل SEC در آمریکا (درست مثل داوران در زمین فوتبال) بر رعایت قوانین نظارت می‌کنند. آنها مراقب‌اند که هیچکس تقلب نکند و پول سرمایه‌گذار در امنیت باشد.

اما بازار ارزهای دیجیتال بیشتر شبیه یک ورزش نوظهور است که هنوز قوانینش در حال شکل‌گیری است. بعضی کشورها مثل ژاپن، خیلی زود این بازی جدید را پذیرفتند و برایش قانون وضع کردندِ؛ مثلاً اجازه دادند مردم با بیت‌کوین خرید کنند. کشور سوئیس هم یک منطقه ویژه به نام «دره کریپتو» ساخته که مثل یک استادیوم مدرن برای این بازی جدید است.

بازار ارزهای دیجیتال در مرحله حساسی از تکامل قانونی و نظارتی خود قرار دارد. این بازار نوظهور، با چالش‌های منحصر به فردی در زمینه قانون‌گذاری روبروست، زیرا ماهیت غیرمتمرکز آن با ساختارهای نظارتی سنتی همخوانی کامل ندارد. تحلیل‌های ما نشان می‌دهد که رویکرد کشورها به تنظیم مقررات این بازار، به شدت متفاوت و در حال تحول است.

رویکرد کشورهای توسعه‌یافته

کشورهای توسعه‌یافته رویکردی پیشرو و سنجیده‌تر به قانون‌گذاری ارزهای دیجیتال دارند. در این کشورها، چارچوب‌های قانونی به تدریج شکل می‌گیرند که هم از نوآوری حمایت می‌کنند و هم امنیت سرمایه‌گذاران را تأمین می‌کنند. به عنوان مثال، ژاپن با پذیرش بیت‌کوین به عنوان روش پرداخت قانونی و سوئیس با ایجاد «دره کریپتو»، پیشگام این حوزه هستند.

در این کشورها، صرافی‌های ارز دیجیتال باید الزامات سختگیرانه‌ای را برای ثبت و فعالیت رعایت کنند. سیستم‌های گزارش‌دهی پیشرفته و مقررات ضد پولشویی، شفافیت معاملات را افزایش می‌دهند. همچنین، قوانین مالیاتی مشخصی برای درآمدهای حاصل از معاملات کریپتو تدوین شده است. جزییات چارچوب قانونی را می‌توانید در جدول زیر ببینید.

چه زمانی می‌توانیم معامله کنیم؟

فکر کنید می‌خواهید خرید کنید. در دنیای معمولی، فروشگاه‌ها ساعات کاری مشخصی دارند و باید منتظر باشید تا مغازه باز شود. بازارهای ارزی هم همینطور هستند، اما با تفاوت‌های جالب.
بازار فارکس مثل یک فروشگاه زنجیره‌ای بزرگ است که در چهار منطقه زمانی اصلی کار می‌کند. اول از همه توکیو بیدار می‌شود و معاملات آسیایی شروع می‌شود.

بعد نوبت به لندن می‌رسد که شلوغ‌ترین شیفت کاری بوده و مرکز اصلی خرید و فروش ارز در دنیاست. در آخر هم نیویورک بیدار می‌شود و آمریکایی‌ها هم وارد بازی می‌شوند.
جالب‌ترین زمان وقتی است که لندن و نیویورک همزمان فعال هستند – در این ساعات، بیشترین معاملات انجام می‌شود و قیمت‌ها بیشترین تغییرات را دارند.

اما بازار ارزهای دیجیتال مثل یک فروشگاه اینترنتی ۲۴ ساعته است! هیچوقت تعطیل نمی‌شود – نه شب، نه روز، نه آخر هفته. هر وقت اراده کنید می‌توانید معامله کنید. فرقی نمی‌کند ساعت ۳ نصف شب است یا ظهر جمعه، این بازار همیشه باز است. برای همین خیلی‌ها این بازار را دوست دارند – چون مجبور نیستند منتظر بمانند تا بازار باز شود.

دسترسی به بازار و ساعات معاملاتی یکی از تفاوت‌های کلیدی این دو بازار است که تأثیر مستقیمی بر استراتژی‌های معاملاتی دارد. بازار فارکس با ساختار منظم خود، در چهار جلسه اصلی فعالیت می‌کند که هر کدام ویژگی‌های منحصر به فردی دارند.

جمع‌بندی: راهنمای انتخاب هوشمندانه بازار مالی

انتخاب بین بازار فارکس و ارزهای دیجیتال مثل انتخاب بین رانندگی با دو ماشین متفاوت است. یکی یک خودروی لوکس و باتجربه است که سال‌هاست در جاده‌های مختلف امتحانش را پس داده، و دیگری یک ماشین مدرن و پیشرفته که قابلیت‌های جدید و هیجان‌انگیزی دارد.

بازار فارکس مناسب کسانی است که دنبال یک مسیر امن و شناخته‌شده هستند. مثل رانندگی در یک جاده صاف و مهندسی شده، در این بازار همه چیز منظم و قابل پیش‌بینی‌تر است. شما می‌دانید بانک‌ها و نهادهای نظارتی مراقب هستند و اگر مشکلی پیش بیاید، سیستم‌های حمایتی وجود دارند. اینجا پول شما راحت‌تر جابجا می‌شود و معمولاً نگران گیر کردن در ترافیک یا بسته بودن مسیر نیستید.

اما بازار ارزهای دیجیتال بیشتر شبیه رانندگی در یک مسیر ماجراجویانه است. این مسیر پر از فرصت‌های جدید و هیجان‌انگیز است، اما باید آمادگی روبرو شدن با پستی و بلندی‌های زیاد را هم داشته باشید. اینجا مناسب کسانی است که:

• از فناوری‌های جدید استقبال می‌کنند
• می‌توانند ریسک بیشتری را تحمل کنند
• وقت و انرژی کافی برای یادگیری مداوم دارند
• از هیجان تغییرات سریع لذت می‌برند

نکته مهم این است که برای موفقیت در هر دو بازار، باید اول “گواهینامه” بگیرید! یعنی باید وقت بگذارید و آموزش ببینید. هیچکس بدون یادگیری اصول اولیه نمی‌تواند در این بازارها موفق شود. با سرمایه کم شروع کنید و کم کم با شرایط بازار آشنا شوید.

یادتان باشد که می‌توانید از هر دو بازار هم استفاده کنید – درست مثل کسی که هم یک ماشین مطمئن برای سفرهای روزمره دارد و هم یک ماشین اسپرت برای آخر هفته‌ها! مهم این است که بدانید هدفتان چیست و چقدر می‌توانید ریسک کنید.

در دیجی‌پی ما به سرمایه‌گذاران توصیه می‌کنیم با ارزیابی دقیق شرایط شخصی، اهداف مالی و میزان ریسک‌پذیری خود، بازار مناسب را انتخاب کنند. آموزش مداوم و به‌روزرسانی دانش در مورد تحولات بازارهای مالی، کلید موفقیت بلندمدت در هر دو بازار است.