کارت گرافیک یا GPU یکی از مهمترین اجزای کامپیوتر و لپ تاپ است که کار پردازش را جهت گرافیکهای تخصصی و نمایش اطلاعات بصری از جمله تصاویر و ویدئو انجام میدهد. کارتهای گرافیک همچنین در برنامههای مختلفی که نیاز به پردازش گرافیکی فشرده دارند، مانند بازی، ویرایش ویدئو، انیمیشن و… نقش پررنگی دارند.
با توجه به این اهمیت هر چه کارت گرافیک شما پیشرفتهتر باشد از امکانات بهتری در بخش تصاویر و ویدئوهای خود برخوردار خواهید شد. در مقابل اگر دستگاه شما فاقد کارت گرافیک مناسب باشد در اینصورت برخی از قابلیتها را از دست خواهید داد.
اما خوشبختانه برای کارتهای گرافیک نه چندان پیشرفته راهحل مناسبی وجود دارد و آن قابلیت ارتقای کارتهای گرافیک است. برای ارتقا کارت گرافیک میتوانید کارت گرافیک جدیدی را تهیه کنید. ما در اینجا به چندین نمونه کارت گرافیک اشاره کردهایم تا شما با توجه به دستگاه خود بهترین گزینه را انتخاب کنید.
راهنمای خرید کارت گرافیک
اکثر لپ تاپها از قابلیت ارتقا کارت گرافیک برخوردار هستند. (البته برخی از نسخههای قدیمی فاقد این ویژگی هستند) از این رو میتوان به راحتی کارت گرافیک را ارتقا داد. با این حال برای ارتقا کارت گرافیک باید به راهنمای انتخاب کارت گرافیک توجه کنید:
سازگاری کارت گرافیک با دستگاه شما
یکی از مهمترین نکاتی که در هنگام خرید کارت گرافیک باید به آن توجه کنید سازگاری کارت گرافیک با دستگاه شماست. کارت گرافیک باید با مادربرد و منبع تغذیه دستگاه شما سازگار باشد. علاوه بر این به منبع تغذیه نیز باید توجه داشته باشید. کارتهای گرافیک انرژی بیشتری را نسبت به سایر اجزای رایانه مصرف میکنند. بنابراین منبع تغذیهای را انتخاب کنید که به اندازه کافی قوی باشد تا بتواند از عهده این کار برآید.
عملکرد
ارتقا کارت گرافیک با هدف انجام وظایف مختلف شما به شکل بهتر صورت میگیرد. بنابراین باید به دنبال کارت گرافیکی باشید که بتواند اهداف و نیازهای شما را محقق کند. معیارهای عملکرد به موارد و عواملی چون تعداد هستهها، پهنای باند، حافظه و… اشاره دارد. اعداد بالاتر به طور کلی نشان دهنده عملکرد بهتر است. به عنوان نمونه اگر هدف شما از ارتقای کارت گرافیک انجام برخی از بازیهای خاص با پردازنده گرافیکی فشرده است، باید سراغ کارتهای گرافیکی بسیار قوی و پیشرفته بروید. PUBG، Far Cry 5، Project Cars 2، Metro Exodus، Battlefield 5 و Grand Theft Auto Vاز جمله کارتهای گرافیکی قوی برای بازیها هستند.
ظرفیت حافظه
هر چه ظرفیت حافظه کارت گرافیک بیشتر باشد قدرت مانور شما برای اجرای برنامههای گرافیکی فشرده مانند بازی یا ویرایش ویدیو بیشتر خواهد بود. بنابراین توجه به ظرفیت حافظه نیز مهم است. حافظههای 8 تا 12 گیگابایت تقریبا جزء بهترین ظرفیت برای کارت گرافیک هستند. البته ظرفیتهای بالاتر از 12 گیگابایت نیز موجود است که در رده کارتهای بسیار پیشرفته هستند. نوع GDDR (GDDR5 یا GDDR6) جزء کارتهای گرافیکی رایج است که از نظر عملکرد تا حدودی شبیه به DDR4 است؛ اما سرعت آن بسیار بیشتر از DDR4 است.
خنک کننده و نویز
برخی از کارتهای گرافیکی به خنک کننده مجهز هستند. سیستم خنک کننده به حفظ عملکرد مطلوب و کاهش نویز کمک میکند. هر چه سیستم خنک کننده کارت بهتر باشد، عملکرد کارت گرافیک نیز بالاتر میرود.
رزولوشن و وضوح نمایشگر
توجه به رزولوشن دستگاه نیز در خرید کارت گرافیک ضروری است. هرچه رزولوشن مانیتور شما بالاتر باشد، واحد پردازش گرافیکی شما برای استفاده حداکثری از آن باید قدرتمندتر باشد. به عنوان مثال، اگر شما یک مانیتور 4K دارید، برای لذت بردن از تصاویر 4K به یک کارت گرافیک سطح بالا نیاز دارید. رزولوشن 1920×1080 پیکسل، 2560×1440 پیکسل و 2160p یا 4K جزء سه رزولوشن رایجی است که برای وضوح دستگاه شما مناسب هستند.
نام تجاری یا برند
در حال حاضر AMD و NVIDIA دو سازنده پیشرو در زمینه تولید کارت گرافیک هستند. AMD و NVIDIA کارتهای گرافیکی خود را با تنوع بالا تولید میکنند و به شرکتهای مختلف میدهند. از این رو برندهای مختلفی از کارت گرافیک وجود دارد. کارتهای گرافیکی AMD و NVIDIA از ویژگیهای متفاوتی برخوردار هستند. به عنوان نمونه کارتهای AMD جزء کارتهای مقرون به صرفه هستند. یعنی قیمت آنها در مقایسه با شرکت انویدیا مناسبتر است. در مقابل کارتهای انویدیا در اکثر موارد جزء کارتهای رده بالا هستند. یعنی عملکرد بسیار خوبی دارند. چنانچه سری کارتهای RTX بهترین کارتهای گرافیکی در سال 2020 هستند که طرفداران زیادی داشتند.
نوع کابل
برخی از کارتهای گرافیک به کابلهای پیشرفته مانند DisplayPort مجهز هستند. این کابل تقریبا شبیه HDMI است؛ اما از نظر سرعت انتقال اطلاعات عملکرد بهتری از HDMI دارد.
نوع اسلاتها و تعداد آنها
مادربوردها دارای اسلاتهای مختلفی هستند که برخی از آنها برای کارت گرافیک مناسب هستند و برخی برای رم. مثلا ممکن است یک مادربورد دارای 4 اسلات باشد که 2 اسلات آن برای کارت گرافیک باشد؛ اما مادربورد دیگری فقط 3 اسلات داشته باشد که یک اسلات آن برای کارت گرافیک باشد.
از طرفی کارت گرافیک از نظر مدل یا انواع خاص آن شامل کارت گرافیک PCI، AGP و PCI Express است. PCI قدیمیترین نسل اسلاتها هستند که برای کارتهای گرافیکی نه چندان پیشرفته استفاده میشوند. یعنی امکان قرار دادن کارتهای گرافیکی قدرتمند بر روی این اسلاتها وجود ندارد.
AGP نسل دوم کارتهای گرافیکی هستند که جایگزین PCI شدند. این اسلاتها نیز تقریبا منسوخ و قدیمی شدهاند و اگر کاربردی نیز داشته باشند برای کارهای بسیار ساده و ابتدایی است. البته کارتهای AGP جدیدتر از کارتهای PCI هستند. PCI Express (PCIe) جدیدترین نسل کارتهای گرافیکی هستند که انواع مختلفی دارند. این کارتها با X1، X4، X8 و X16 نشان داده میشوند. این علامتها بیانگر سرعت اسلات است. مثلا اسلات PCIe با X16 از سرعت بسیار بیشتری نسبت به اسلات X8 برخوردار است.
بودجه و قیمت
توجه به بودجه نیز از جمله عواملی است که توجه به آن ضروری است. البته اگر قرار باشد بر اساس بودجه خود دست به انتخاب بزنید به احتمال زیاد انتخاب خوبی نخواهید داشت. اگر بودجه شما برای خرید کارت گرافیکی موردنظرتان کافی نیست از خرید اقساطی استفاده کنید تا با انتخاب یک کارت گرافیکی مناسب متحمل هزینههای مجدد نشوید. یعنی مجبور نشوید بعد از مدتی سراغ کارت گرافیکی دیگری بروید.
چند نمونه از کارتهای گرافیکی مناسب
کارتهای گرافیکی زیر بر اساس برند، قیمت، مدل و کارکردهای مختلف هستند:
کارت گرافیک آرک تک مدل Geforce G210 V2
از کارت گرافیک Geforce G210 V2 میتوان به عنوان یکی از ارزانترین کارتهای موجود در بازار نام برد. این کارت گرافیک علیرغم قیمت پایین از ویژگیهای خوبی برخوردار است. به خصوص آنکه سازنده آن شرکت انویدیا است. کارت گرافیک Geforce G210 V2 دارای 1 گیگابایت حافظه از نوع DDR2 است.
اسلات این کارت نیز PCI Express 2.0 است که همانطور که گفتیم جزء اسلاتهای پرسرعت و جدید است. کارت گرافیک آرک تک مدل Geforce G210 V2 به خنک کننده نیز مجهز است و از رزولوشن۲۵۶۰x۱۶۰۰ پیکسل نیز پشتیبانی میکند. با این حال کارت Geforce G210 V2 فاقد DisplayPort است. به طور کلی از کارت گرافیک آرک تک Geforce G210 V2 میتوانید برای امور ساده کامپیوتری استفاده کنید.
کارت گرافیک RX 580 8GB GDDR5
RX 580 8GB GDDR5 همانطور که از نام آن نیز مشخص است به حافظه خوب GDDR5 مجهز است. این کارت از برند P0 و مدل AMD است. بنابراین میتوان علیرغم ویژگیها و قابلیتهای عالی، انتظار قیمت مناسب را نیز داشت.
ظرفیت حافظه این کارت نیز 8 گیگابایت است که جزء ظرفیتهای بالا است. اما بهترین ویژگی کارت گرافیکی RX 580 8GB GDDR5 برخورداری از اسلات نسل PCL Express x16است که در کمتر کارتی دیده میشود. پشتیبانی از Display Port و HDMI، برخورداری از خنک کننده و نیز پشتیبانی از رزولوشن Full HD از دیگر قابلیتهای خوب این کارت گرافیکی مجهز و پیشرفته است.
کارت گرافیک ام اس آی مدل GeForce GTX 1650 VENTUS XS 4G OC
GeForce GTX 1650 VENTUS XS 4G OC نیز محصولی از انویدیا است. علیرغم آنکه ویژگیهای این کارت از کارت معرفی شده قبلی بهتر نیست؛ اما قیمت آن بالاتر از آن است. دلیل این موضوع نیز به سازنده این کارت یعنی انویدیا برمیگردد. با این حال این کارت نیز از قابلیتهای خوبی مانند حافظه 4 گیگابایت از نوع GDDR5، رزولوشن 7680x 4320 و دو فن خنک کننده پشتیبانی میکند.
از دیگر ویژگیهای خوب این کارت میتوان به برخورداری از درگاههای HDMI و DisplayPort اشاره کرد. اما جدا از این ویژگیها، کارت گرافیک ام اس آی مدل GeForce GTX 1650 VENTUS XS 4G OC از فناوری پیشرفتهای به نام NVIDIA® Ansel نیز مجهز است. فناوری NVIDIA® Ansel به گیمرها این امکان را میدهد تا در نزدیک به 40 بازی، تقریباً از هر زاویهای آن هم با وضوح فوقالعاده بالا و به صورت سه بعدی، عکسهای خیرهکننده از بازیهای خود بگیرند.
کارت گرافیک گیگابایت مدل GeForce RTX 2060 D6 6G rev. 2.0 GV-N2060D6-6GD
کارت GeForce RTX 2060 D6 6G یکی دیگر از محصولات خوب انویدیا با قیمت تقریبا ارزان است. این کارت نیز علیرغم آنکه قیمت مناسبی دارد از حافظه 6 گیگابایتی از نوع GDDR6 بهره میبرد. کارت GeForce RTX 2060 D6 6G از اسلات نسل PCL Express x16، رزولوشن 7680×4320 پیکسل و یک خنک کننده مجهز پشتیبانی میکند. پشتیبانی از سه درگاه ارتباطی DisplayPort و یک درگاه HDMI از دیگر قابلیتهای خاص این کارت است. کارت GeForce RTX 2060 D6 6G rev. 2.0 GV-N2060D6-6GD با ویژگیهای فوق قادر است بسیاری از عملیات مربوط به گرافیک را با سرعت و کیفیت بالا انجام دهد.
کارت گرافیک ایسوس مدل GeForce TUF-RTX 3060 Ti-O8G-V2-Gaming
سازنده پردازنده گرافیکی کارت GeForce TUF-RTX 3060 Ti-O8G-V2-Gaming نیز شرکت انویدیا است. این کارت نیز با توجه به نام آن جزء کارتهای پیشرفته برای گیمینگ است و از نظر قیمت در رده قیمت متوسط قرار دارد. از این رو باید انتظار ویژگیهای حرفهای را از آن داشت. این ویژگیها عبارتند از:
- حافظه 8 گیگابایت از نوع GDDR6
- پشتیبانی از درگاههای DisplayPort، HDMI (سه عدد DisplayPort و دو عدد HDMI)
- برخورداری از نسل PCI Express x16
- پشتیبانی از Full HD با حداکثر رزولوشن 7680×4320 پیکسل
- مجهز به سیستم خنک کننده یا
- قابلیت پشتیبانی از 4 نمایشگر
کارت گرافیک مدل 2070 super rtx tm 8g Auros
2070 super rtx tm 8g Auros یکی از بهترین کارتهای گرافیکی موجود در بازار است. این کارت با آنکه در رده کارتهای تقریبا گرانقیمت است اما ارزش خریدن دارد. کارت 2070 super rtx tm 8g Auros محصول انویدیا است. بسیاری از عملکردهای حرفهای مربوط به کارت گرافیکی به خوبی بر روی این کارت پیاده شده است. از جمله آنکه این کارت به حافظه 8 گیگابایتی از نوع GDDR6 مجهز است. از 3 اسلات PCI Express x16، 3 فن خنک کنند، رزولوشن 7680×4320 پیکسل و سه درگاه ارتباطی HDMI پشتیبانی میکند.
کارت گرافیک ایسوس مدل TUF-RTX4070TI OC
کارت TUF-RTX4070TI OC یکی از محصولات بسیار حرفهای و گران ایسوس است. سازنده این کارت نیز انویدیا است. یکی از ویژگیهای خوب کارت گرافیک TUF-RTX4070TI OC برخورداری از حداکثر حافظه یعنی 12 گیگابایت از نوع GDDR6X است. این کارت گرافیک به سه فن مجهز است که با قدرت بالای خنک کنندگی مانع از گرم شدن کارت میشود. فنها با فناوری روز AXIAL-TECH عجین شدهاند. AXIAL-TECH یک هاب کوچک با پروههای بلند است که به دلیل عملکرد خود راندمان خنک کنندگی را بالا میبرد. حرفهای و پیشرفته بودن این کارت با سه پورت DisplayPort و دو پورت HDMI آن به اوج رسیده است.
کارت گرافیک گیگابایت مدل AORUS GeForce RTX 4090 MASTER
کارت AORUS GeForce RTX 4090 MASTER یکی از گرانترین کارتهای گرافیکی شرکت انویدیا در بازار است و از ویژگیهای بسیار قدرتمند برخوردار است. بهترین و مهمترین ویژگی این کارت، حافظه 24 گیگابایتی آن از نوع GDDR6X است. علاوه بر این، کارت AORUS GeForce RTX 4090 MASTER در کنار درگاه HDMI و DisplayPort از رابط PCI نیز برخوردار است. این کارت همچنین قابلیت پشتیبانی از رزولوشن 4K و 8K را دارد. حداکثر رزولوشن قابل پشتیبانی کارت نیز 7680×4320 پیکسل است. پشتیبانی از G-SYNC و نیز Physx از دیگر قابلیتهای خوب و حرفهای این کارت گرافیک AORUS GeForce RTX 4090 MASTER است.
سخن نهایی
همانطور که مشاهده کردید کارتهای گرافیکی زیادی در مدلها و قیمتهای مختلف وجود دارند. اما به نظر میرسد با توجه به پیشرفت سریع فناوری، باید بر جنبه پشتیبانی کارت گرافیک در بازه زمانی چند سال آینده نیز توجه داشت تا بتوان از پس کارهای گرافیکی سنگین و پیشرفته برآمد.
انتخاب یک کارت گرافیکی پیشرفته میتواند نیاز شما به خرید دستگاه جدید (کامپیوتر یا لپ تاپ) را نیز از بین ببرد. هر چند با خرید کامپیوتر قسطی میتوان در هر زمانی به هر کامپیوتری دست یافت؛ اما با این حال کارت گرافیک حرفهای و پیشرفته میتواند طول عمر بالای کارت و دستگاه را تضمین کند و از منسوخ شدن سریع آن جلوگیری کند. در نهایت، تصمیم گیری آگاهانه بر اساس نیازها، بودجه و آگاهی به شما کمک میکند تا سراغ کارتی بروید که عملکرد مطلوب را ارائه میدهد و انتظارات شما را به خوبی برآورده میکند.